واکاوی آورد علمای عصر مشروطیت در چهارچوب کلام جدید (روششناسی علمای عصر مشروطیت در ایران)
Authors
abstract
چکیده انقلاب مشروطه زمینهساز تحولاتی ژرف در پهنۀ گوناگون زیست اجتماعی ایرانیان گردید. این انقلاب که خود دارای زمینههای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی ویژه و متأثر از برخورد نخبگان و جامعۀ ایران با فرهنگ و تمدن غربی بود، مبانی انضمامی و اندیشگی جامعۀ ایرانی را دچار دگرگونی فراوان کرد. از برجستهترین مواردی که در جریان انقلاب مشروطیت نمود مییابد، دگرگونی و تحول روششناختیای است که این انقلاب، در میان نخبگان بهویژه علمای آن دوران پدید آورده است. بر پایۀ فرضیۀ جستار پیش رو، در طی این تحول و شدن، علمای عصر مشروطیت کانون و نقطۀ مرکزی گفتمان و رویکرد روششناختی خویش را از فقه به سوی علم کلام گرایش دادند. دلمشغولی علمای این هنگام، نگهداشت و پاسداشت ارکان شرع منور در برابر مخالفان، با بهرهگیری از روششناسی علم کلام و آنچه «کلام جدید» نامیده میشود، بوده است. علم کلام بهترین بستر برای واکاوی رویاروییهای علمای این عصر است. این پژوهش با بهرهگیری از رسایل و نوشتههای عصر مشروطه، نشانمیدهد که چگونه علمای آن زمان درگیر نبردی کلامی برای پیراستن ساحت دین از افزودنیها و امور ناصواب بودهاند و این امر را مایۀ خیر و ثواب دنیا و آخرت خود و جامعۀ اسلامی میدانستهاند.
similar resources
علمای امامیه و نجوم جدید در ایران عصر قاجار
بر خلاف کلیشۀ رایج در بارۀ تقابل علمای امامیه با نجوم جدید در عصر قاجار، تا به حال شاهدی از مخالفت صریح و گستردۀ علمای امامیه با نجوم جدید بر اساس آموزههای دینی در آن دوران، آن طور که در ماجرای گالیله و کلیسای کاتولیک شاهدش هستیم، یافت نشده است. تنها دو مخالفت از سوی ملا مهدی نراقی و محمدحسین شهرستانی وجود دارد که نه به دلایل دینی بلکه بر اساس دانش سنتی ایشان از نجوم و فلسفۀ طبیعی ارسطویی ابرا...
full textشبنامه، رسانه جانشین عصر مشروطیت
یکی از پدیده ها و نیازهای نهضت مشروطه انتشار شبنامه ها بود. شبنامه ها دارای صراحت خاص در گفتاربودند و اغلب بدون ذکر نام نویسنده، به شرح حوادث روز می پرداختند. شبنامه ها دارای نامها و عناوینی گوناگون بودند که توسط انجمنهای مخفی و افراد تحصیل کرده نوشته و منتشر می شدند. شبنامه ها به صورت چاپ ژلاتینی و در مکانهای مذهبی، دیوانی، گذرگاه های مهم و ... توزیع می شدند. موضوع اکثر شبنامه ها اسلام، نقش ان...
full textتاثیر مشروطیت بر اندیشه سیاسی علمای شیعه
(با نگاهی به تاریخ شیعه در عصر غیبت و بعد از آن آنچه می توان برداشت کرد اینست که شیعه در برخورد با حکومتهای زمانه همه آنها را نامشروع دانسته و حکومت مشروع و قانونی را فقط و فقط از آن امام معصوم (ع) می دانست . این اصل و این برخورد با حکومتها تا شکل گیری حکومت صفویان در بین شیعیان جاری و ساری است . با شکل گیری حکومت صفویان نقطه عطفی در تاریخ سیاسی شیعه شکل می گیرد حکومت صفویان مشکل مشروعیت خود را...
15 صفحه اولبررسی اندیشههای اخلاقی و تعلیمی در شعر اجتماعی عصر مشروطیت
در تاریخ ایران حوادث بسیاری منجر به شکلگیری مشروطه شد. پیدایش مشروطه نیز به نوبة خود در تغییر روند ادبیات و مفاهیم و مضامین آن بسیار تأثیرگذار بود. این تغییرات در حوزة موضوع و مضمون و اندیشه صورت گرفت و باعث شد مضامین اخلاقی و تعلیمی همچون دادگری، وطنخواهی و انسانگرایی در شعر به گونهای متفاوت از ادوار قبل مطرح شود. با طرح این مضامین، شعر و نثر این دوره آیینة تمام نمای حقایق و بیان محرومیته...
full textبررسی اندیشههای اخلاقی و تعلیمی در شعر اجتماعی عصر مشروطیت
در تاریخ ایران حوادث بسیاری منجر به شکلگیری مشروطه شد. پیدایش مشروطه نیز به نوبة خود در تغییر روند ادبیات و مفاهیم و مضامین آن بسیار تأثیرگذار بود. این تغییرات در حوزة موضوع و مضمون و اندیشه صورت گرفت و باعث شد مضامین اخلاقی و تعلیمی همچون دادگری، وطنخواهی و انسانگرایی در شعر به گونهای متفاوت از ادوار قبل مطرح شود. با طرح این مضامین، شعر و نثر این دوره آیینة تمام نمای حقایق و بیان محرومیته...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
جستارهای سیاسی معاصرPublisher: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
ISSN 2383-1294
volume 4
issue 8 2013
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023